เมนู

ตสฺสตฺโถ – ผสฺเสน สทฺธิํ ผสฺเสน การณภูเตน จ สมุทิเตสุ สมฺภูเตสุ วิญฺญาณเวทนาสญฺญาเจตนาวิตกฺกวิจาราทิธมฺเมสุฯ อตฺตานํ น ปสฺสตีติ เตสํ ธมฺมานํ อนตฺตภาเวเนว ตตฺถ อตฺตานํ น ปสฺสติฯ วิรชฺชติ วิราคา วิมุจฺจตีติ ปเทหิ โลกุตฺตรธมฺมานํ ปฏิจฺจสมุปฺปาทภาวํ ทสฺเสนฺโต ตทตฺถตาย สีลาทีนมฺปิ ปริยาเยน ตพฺภาวมาห ‘‘โลกุตฺตโร’’ติอาทินาฯ

[44] นามสมฺปยุตฺโตติ นาเมน มิสฺสิโตฯ สอุปาทิเสสา นิพฺพานธาตูติ อรหตฺตผลํ อธิปฺเปตํฯ ตญฺจ ปญฺญาปธานนฺติ อาห – ‘‘สอุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุ วิชฺชาติฯ เสสํ สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ

โอตรณหารวิภงฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. โสธนหารวิภงฺควณฺณนา

[45] ตตฺถ กตโม โสธโน หาโรติ โสธนหารวิภงฺโคฯ ตตฺถ ภควา ปทํ โสเธตีติ ‘‘อวิชฺชาย นิวุโต โลโก’’ติ (สุ. นิ. 1039; จูฬนิ. อชิตมาณวปุจฺฉา 58, อชิตมาณวปุจฺฉานิทฺเทส 2) วทนฺโต ภควา – ‘‘เกนสฺสุ นิวุโต โลโก’’ติ (สุ. นิ. 1038; จูฬนิ. อชิตมาณวปุจฺฉา 57, อชิตมาณวปุจฺฉานิทฺเทส 1) อายสฺมตา อชิเตน ปุจฺฉาวเสน วุตฺตํ ปทํ โสเธติ นาม, ตทตฺถสฺส วิสฺสชฺชนโตฯ โน จ อารมฺภนฺติ น ตาว อารมฺภํ โสเธติ, ญาตุํ อิจฺฉิตสฺส อตฺถสฺส อปริโยสิตตฺตาฯ สุทฺโธ อารมฺโภติ ญาตุํ อิจฺฉิตสฺส อตฺถสฺส ปโพธิตตฺตา โสธิโต อารมฺโภติ อตฺโถฯ อญฺญาณปกฺขนฺทานํ ทฺเวฬฺหกชาตานํ วา ปุจฺฉนกาเล ปุจฺฉิตานํ ปุจฺฉาวิสโย อวิชฏํ มหาคหนํ วิย มหาทุคฺคํ วิย จ อนฺธการํ อวิภูตํ โหติฯ ยทา จ ภควตา ปณฺฑิเตหิ วา ภควโต สาวเกหิ อปเท ปทํ ทสฺเสนฺเตหิ นิชฺชฏํ นิคุมฺพํ กตฺวา ปญฺเห วิสฺสชฺชิเต มหตา คนฺธหตฺถินา อภิภวิตฺวา โอภคฺคปทาลิโต คหนปฺปเทโส วิย วิคตนฺธกาโร วิภูโต อุปฏฺฐหมาโน วิโสธิโต นาม โหติฯ

โสธนหารวิภงฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ