เมนู

4. วิเวกกถา

วิเวกกถาวณฺณนา

[22] อิทานิ ปหานาวสานาย อภิสมยกถาย อนนฺตรํ ปหานาการํ ทสฺเสนฺเตน กถิตาย สุตฺตนฺตปุพฺพงฺคมาย วิเวกกถาย อปุพฺพตฺถานุวณฺณนาฯ ตตฺถ สุตฺตนฺเต ตาว เย เกจีติ อนวเสสปริยาทานํฯ พลกรณียาติ อูรุพเลน พาหุพเลน กตฺตพฺพาฯ กมฺมนฺตาติ ธาวนลงฺฆนกสนวปนาทีนิ กมฺมานิฯ กรียนฺตีติ พลวนฺเตหิ กรียนฺติฯ สีลํ นิสฺสายาติ จตุปาริสุทฺธิสีลํ นิสฺสยํ กตฺวาฯ ภาเวตีติ ภินฺนสีลสฺส ภาวนาภาวโต อิธ ปน โลกิยโลกุตฺตรา มคฺคภาวนา อธิปฺเปตาติฯ วิเวกนิสฺสิตนฺติ ตทงฺควิเวกํ สมุจฺเฉทวิเวกํ นิสฺสรณวิเวกํ นิสฺสิตํฯ วิเวโกติ วิวิตฺตตาฯ อยญฺหิ อริยมคฺคภาวนานุยุตฺโต โยคี วิปสฺสนากฺขเณ กิจฺจโต ตทงฺควิเวกนิสฺสิตํ, อชฺฌาสยโต นิสฺสรณวิเวกนิสฺสิตํ, มคฺคกฺขเณ กิจฺจโต สมุจฺเฉทวิเวกนิสฺสิตํ, อารมฺมณโต นิสฺสรณวิเวกนิสฺสิตํ ภาเวติฯ เอส นโย วิราคนิสฺสิตาทีสุฯ วิเวโกเยว หิ วิรชฺชนฏฺเฐน วิราโค, นิโรธฏฺเฐน นิโรโธ, โวสชฺชนฏฺเฐน โวสคฺโคฯ อถ วา กิเลเสหิ วิวิตฺตตฺตา วิเวโก, กิเลเสหิ วิรตฺตตฺตา วิราโค, กิเลสานํ นิรุทฺธตฺตา นิโรโธ, กิเลสานญฺจ ปริจฺจตฺตตฺตา วิสฺสฏฺฐตฺตา, นิพฺพาเนจตฺตสฺส จ วิสฺสฏฺฐตฺตา โวสคฺโคฯ โวสคฺโค ปน ทุวิโธ ปริจฺจาคโวสคฺโค จ ปกฺขนฺทนโวสคฺโค จฯ ตตฺถ ปริจฺจาคโวสคฺโคติ วิปสฺสนากฺขเณ ตทงฺควเสน, มคฺคกฺขเณ สมุจฺเฉทวเสน กิเลสปฺปหานํฯ ปกฺขนฺทนโวสคฺโคติ วิปสฺสนากฺขเณ ตนฺนินฺนภาเวน, มคฺคกฺขเณ อารมฺมณกรเณน นิพฺพานปกฺขนฺทนํฯ ตทุภยมฺปิ อิมสฺมิํ โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสเก อตฺถวณฺณนานเย วฏฺฏติฯ ตถา หิ อยํ สมฺมาทิฏฺฐิอาทีสุ เอเกโก ธมฺโม ยถาวุตฺเตน ปกาเรน กิเลเส จ ปริจฺจชติ, นิพฺพานญฺจ ปกฺขนฺทติฯ โวสคฺคปริณามินฺติ อิมินา ปน สกเลน วจเนน โวสคฺคตฺถํ ปริณามิตํ ปริณตํ, ปริปจฺจิตํ ปริปกฺกญฺจาติ วุตฺตํ โหติฯ อยมฺปิ อริยมคฺคภาวนานุยุตฺโต ภิกฺขุ ยถา สมฺมาทิฏฺฐิอาทีสุ เอเกโก ธมฺโม กิเลสปริจฺจาคโวสคฺคตฺถญฺจ นิพฺพานปกฺขนฺทนโวสคฺคตฺถญฺจ ปริปจฺจติ, ยถา จ ปริปกฺโก โหติ, ตถา นํ ภาเวติฯ