เย เกจิ หิ ยตฺถ เยน ยโต วิปฺปมุตฺตา, เต ตตฺถ เตน ตโต วิสญฺญุตฺตา นาม โหนฺติฯ โลกา สุชฺฌนฺตีติ โลกมลํ โธวิตฺวา โลกา สุชฺฌนฺติฯ วิสุชฺฌนฺตีติ ตเทว อุปสคฺเคน วิเสสิตํฯ วุฏฺฐหนฺตีติ อุฏฺฐิตา โหนฺติฯ วิวฏฺฏนฺตีติ นิวฏฺฏนฺติฯ น สชฺชนฺตีติ น ลคฺคนฺติฯ น คยฺหนฺตีติ น คณฺหียนฺติฯ น พชฺฌนฺตีติ น พาธียนฺติฯ สมุจฺฉินฺทนฺตีติ อปฺปวตฺติํ กโรนฺติฯ ยถา จ โลกํ สมุจฺฉินฺนตฺตาติ, ตเถว ‘‘โลกา วิสุทฺธตฺตา’’ติอาทิ วุตฺตเมว โหติฯ ปฏิปฺปสฺสมฺเภนฺตีติ นิโรเธนฺติฯ อปถาติอาทีนิ จตฺตาริ สพฺเพสุปิ โลกุตฺตเรสุ ยุชฺชนฺติฯ อปถาติ อมคฺคาฯ อคตีติ อปฺปติฏฺฐาฯ อวิสยาติ อนายตฺตาฯ อสาธารณาติ อสมานาฯ วมนฺตีติ อุคฺคิลนฺติฯ น ปจฺจาวมนฺตีติ วุตฺตปฏิปกฺขนเยน วุตฺตํ, วนฺตํ ปุน น อทนฺตีติ อตฺโถฯ เอเตน วนฺตสฺส สุวนฺตภาโว วุตฺโต โหติฯ อนนฺตรทุกตฺตเยปิ เอเสว นโยฯ วิสีเนนฺตีติ วิกิรนฺติ วิมุจฺจนฺติ, น พนฺธนฺตีติ อตฺโถฯ น อุสฺสีเนนฺตีติ น วิกิรนฺติ น วิมุจฺจนฺติฯ ‘‘วิสิเนนฺตี’’ติ ‘‘น อุสฺสิเนนฺตี’’ติ รสฺสํ กตฺวา ปาโฐ สุนฺทโรฯ วิธูเปนฺตีติ นิพฺพาเปนฺติฯ น สํธูเปนฺตีติ น อุชฺชลนฺติฯ โลกํ สมติกฺกมฺม อภิภุยฺย ติฏฺฐนฺตีติ สพฺเพปิ โลกุตฺตรา ธมฺมา โลกํ สมฺมา อติกฺกมิตฺวา อภิภวิตฺวา จ ติฏฺฐนฺตีติ โลกุตฺตราฯ สพฺเพหิปิ อิเมหิ ยถาวุตฺเตหิ ปกาเรหิ โลกุตฺตรานํ โลกโต อุตฺตรภาโว อธิกภาโว จ วุตฺโต โหตีติฯ

โลกุตฺตรกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. พลกถา