ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
ขุทฺทกนิกาเย
ปฏิสมฺภิทามคฺค-อฏฺฐกถา
(ปฐโม ภาโค)
คนฺถารมฺภกถา
โย สพฺพโลกาติคสพฺพโสภา-
ยุตฺเตหิ สพฺเพหิ คุเณหิ ยุตฺโต;
โทเสหิ สพฺเพหิ สวาสเนหิ,
มุตฺโต วิมุตฺติํ ปรมญฺจ ทาตาฯ
นิจฺจํ ทยาจนฺทนสีตจิตฺโต,
ปญฺญารวิชฺโชติตสพฺพเนยฺโย;
สพฺเพสุ ภูเตสุ ตมคฺคภูตํ,
ภูตตฺถนาถํ สิรสา นมิตฺวาฯ
โย สพฺพภูเตสุ มุนีว อคฺโค, อนนฺตสงฺเขสุ ชินตฺตเชสุ;
อหู ทยาญาณคุเณหิ สตฺถุลีลานุการี ชนตาหิเตสุฯ
ตํ สาริปุตฺตํ มุนิราชปุตฺตํ, เถรํ ถิราเนกคุณาภิรามํ;
ปญฺญาปภาวุคฺคตจารุกิตฺติํ, สุสนฺตวุตฺติญฺจ อโถ นมิตฺวาฯ
สทฺธมฺมจกฺกานุปวตฺตเกน , สทฺธมฺมเสนาปติสาวเกน;
สุตฺเตสุ วุตฺเตสุ ตถาคเตน, ภูตตฺถเวทิตฺตมุปาคเตนฯ
โย ภาสิโต ภาสิตโกวิเทน, ธมฺมปฺปทีปุชฺชลนายเกน;
ปาโฐ วิสิฏฺโฐ ปฏิสมฺภิทานํ, มคฺโคติ ตนฺนามวิเสสิโต จฯ
วิจิตฺตนานตฺตนโยปคูฬฺโห, คมฺภีรปญฺเญหิ สทาวคาฬฺโห;
อตฺตตฺถโลกตฺถปรายเณหิ, สํเสวนีโย สุชเนหิ นิจฺจํฯ
ญาณปฺปเภทาวหนสฺส ตสฺส, โยคีหิเนเกหิ นิเสวิตสฺส;
อตฺถํ อปุพฺพํ อนุวณฺณยนฺโต, สุตฺตญฺจ ยุตฺติญฺจ อนุกฺกมนฺโตฯ
อโวกฺกมนฺโต สมยา สกา จ, อนามสนฺโต สมยํ ปรญฺจ;
ปุพฺโพปเทสฏฺฐกถานยญฺจ, ยถานุรูปํ อุปสํหรนฺโตฯ
วกฺขามหํ อฏฺฐกถํ ชนสฺส, หิตาย สทฺธมฺมจิรฏฺฐิตตฺถํ;
สกฺกจฺจ สทฺธมฺมปกาสินิํ ตํ, สุณาถ ธาเรถ จ สาธุ สนฺโตติฯ
ตตฺถ ปฏิสมฺภิทานํ มคฺโคติ ตนฺนามวิเสสิโต จาติ วุตฺตตฺตา ปฏิสมฺภิทามคฺคสฺส ปฏิสมฺภิทามคฺคตา ตาว วตฺตพฺพาฯ จตสฺโส หิ ปฏิสมฺภิทา – อตฺถปฏิสมฺภิทา, ธมฺมปฏิสมฺภิทา, นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา, ปฏิภานปฏิสมฺภิทาติฯ ตาสํ ปฏิสมฺภิทานํ มคฺโค อธิคมูปาโยติ ปฏิสมฺภิทามคฺโค, ปฏิสมฺภิทาปฏิลาภเหตูติ วุตฺตํ โหติฯ กถมยํ ตาสํ มคฺโค โหตีติ เจ? ปเภทโต เทสิตาย เทสนาย ปฏิสมฺภิทาญาณาวหตฺตาฯ