17. ปารายนตฺถุติคาถานิทฺเทสวณฺณนา

[93] อิโต ปรํ สงฺคีติการา เทสนํ โถเมนฺตา ‘‘อิทมโวจ ภควา’’ติอาทิมาหํสุฯ ตตฺถ อิทมโวจาติ อิทํ ปารายนํ อโวจฯ ปริจารกโสฬสานนฺติ พาวริสฺส ปริจารเกน ปิงฺคิเยน สห โสฬสานํ, พุทฺธสฺส วา ภควโต ปริจารกานํ โสฬสานนฺติ ปริจารกโสฬสานํฯ เต เอว จ พฺราหฺมณา ตตฺถ โสฬสสุ ทิสาสุ ปุรโต จ ปจฺฉโต จ วามปสฺสโต จ ทกฺขิณปสฺสโต จ ฉ ฉ โยชนา นิสินฺนา อุชุเกน ทฺวาทสโยชนิกา อโหสิฯ อชฺฌิฏฺโฐติ ยาจิโตฯ

[94-97] อตฺถมญฺญายาติ ปาฬิอตฺถมญฺญายฯ ธมฺมมญฺญายาติ ปาฬิมญฺญายฯ ปารายนนฺติ เอวํ อิมสฺส ธมฺมปริยายสฺส อธิวจนํ อาโรเปตฺวา เตสํ พฺราหฺมณานํ นามานิ กิตฺตยนฺโต ‘‘อชิโต…เป.… พุทฺธเสฏฺฐมุปาคมุ’’นฺติ อาหํสุฯ ตตฺถ สมฺปนฺนจรณนฺติ นิพฺพานปทฏฺฐานภูเตน ปาติโมกฺขสีลาทินา สมฺปนฺนํฯ อิสินฺติ มเหสิํฯ

นิทฺเทเส อุปาคมิํสูติ สมีปํ คมิํสุฯ อุปสงฺกมิํสูติ อวิทูรฏฺฐานํ คมิํสุฯ ปยิรุปาสิํสูติ สมีเป นิสีทิํสุฯ ปริปุจฺฉิํสูติ ปริปุจฺฉํ อาหริํสุฯ ปริคณฺหิํสูติ ตุลยิํสุฯ ‘‘โจทยิํสู’’ติ เกจิฯ

สีลาจารนิพฺพตฺตีติ อุตฺตมสีลาจารนิพฺพตฺติ, มคฺเคน นิปฺผนฺนสีลนฺติ อตฺโถฯ

คมฺภีเรติ อุตฺตานภาวปฏิกฺเขปวจนํฯ ทุทฺทเสติ คมฺภีรตฺตา ทุทฺทเส, ทุกฺเขน ทฏฺฐพฺเพ, น สกฺกา สุเขน ทฏฺฐุํฯ ทุทฺทสตฺตาว ทุรนุโพเธ, ทุกฺเขน อวพุชฺฌิตพฺเพ, น สกฺกา สุเขน อวพุชฺฌิตุํฯ สนฺเตติ นิพฺพุเตฯ ปณีเตติ อตปฺปเกฯ อิทํ ทฺวยํ โลกุตฺตรเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ อตกฺกาวจเรติ ตกฺเกน น อวจริตพฺเพ น โอคาหิตพฺเพ ญาเณเนว อวจริตพฺเพฯ นิปุเณติ สณฺเหฯ ปณฺฑิตเวทนีเยติ สมฺมา ปฏิปนฺเนหิ ปณฺฑิเตหิ เวทิตพฺเพฯ

[98] โตเสสีติ ตุฏฺฐิํ อาปาเทสิฯ วิโตเสสีติ วิวิธา เตสํ โสมนสฺสํ อุปฺปาเทสิฯ