เมนู

10. กปฺปมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

[61] ทสเม กปฺปสุตฺตนิทฺเทเส – มชฺเฌ สรสฺมินฺติ ปุริมปจฺฉิมโกฏิปญฺญาณาภาวโต มชฺฌภูเต สํสาเรติ วุตฺตํ โหติฯ ติฏฺฐตนฺติ ติฏฺฐมานานํฯ ยถายิทํ นาปรํ สิยาติ ยถา อิทํ ทุกฺขํ ปุน น ภเวยฺยฯ

อาคมนนฺติ ปุพฺพนฺตโต อิธาคมนํฯ คมนนฺติ อิโต ปรโลกคมนํฯ คมนาคมนนฺติ ตทุภยวเสน วุตฺตํฯ กาลนฺติ มรณกาลํฯ คตีติ นิพฺพตฺติฯ ภวาภโวติ ภวโต ภโวฯ จุติ จาติ ภวโต จวนญฺจฯ อุปปตฺติ จาติ จุตสฺส อุปปตฺติ จฯ นิพฺพตฺติ จาติ ปาตุภาโว จฯ เภโท จาติ ขนฺธเภโท จฯ ชาติ จาติ ชนนญฺจฯ ชรา จาติ หานิ จฯ มรณญฺจาติ ชีวิตินฺทฺริยสฺส จาโค จฯ ปุริมาปิ โกฏิ น ปญฺญายตีติ ปุพฺพาปิ โกฏิ นตฺถิ น สํวิชฺชติฯ ตถา ปจฺฉิมาปิ โกฏิ

เอตฺตกา ชาติโยติ เอตปรมา ชาติโยฯ วฏฺฏํ วตฺตีติ สํสารปวตฺติฯ ตโต ปรํ น วตฺตตีติ ตโต อุทฺธํ นปฺปวตฺตติฯ เหวํ นตฺถีติ เอวํ นตฺถิ น สํวิชฺชติฯ หิ-อิติ นิปาโตฯ อนมตคฺโคยนฺติ อยํ สํสาโร อวิทิตคฺโคฯ

อวิชฺชานีวรณานนฺติ อวิชฺชาย อาวริตานํฯ ตณฺหาสํโยชนานนฺติ กามราคสงฺขาตตณฺหาพนฺธนพทฺธานํฯ สนฺธาวตนฺติ กามธาตุยา ปุนปฺปุนํ ธาวนฺตานํฯ สํสรตนฺติ รูปารูปธาตุยา สํสรนฺตานํฯ ทุกฺขํ ปจฺจนุภูตนฺติ กายิกเจตสิกทุกฺขํ อนุภูตํ วินฺทิตํฯ ติพฺพนฺติ พหลํฯ พฺยสนนฺติ อวฑฺฒิ วินาโสฯ กฏสี วฑฺฒิตาติ สุสานวฑฺฒิตํฯ อลเมวาติ ยุตฺตเมว สพฺพสงฺขาเรสูติ เตภูมกสงฺขาเรสุฯ นิพฺพินฺทิตุนฺติ อุกฺกณฺฐิตุํฯ วิรชฺชิตุนฺติ วิราคํ อุปฺปาเทตุํฯ วิมุจฺจิตุนฺติ โมเจตุํฯ วฏฺฏํ วตฺติสฺสตีติ สํสารปวตฺตํ เตภูมกวฏฺฏํ อนาคเต ปวตฺติสฺสติฯ ตโต ปรํ น วตฺติสฺสตีติ ตโต อุทฺธํ อนาคเต สํสารปวตฺตํ นปฺปวตฺติสฺสติฯ ชาติภเยติ ชาติํ ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชนกภเยฯ ชราภยาทีสุปิ เอเสว นโยฯ

[62-3] อถสฺส ภควา ตมตฺถํ พฺยากโรนฺโต อุปรูปริคาถาโย อภาสิฯ ทุติยคาถา วุตฺตตฺถาเยวฯ ตติยคาถาย อกิญฺจนนฺติ กิญฺจนปฏิปกฺขํฯ อนาทานนฺติ อาทานปฏิปกฺขํ, กิญฺจนาทานวูปสมนฺติ วุตฺตํ โหติฯ อนาปรนฺติ อปรปฏิภาคทีปวิรหิตํ, เสฏฺฐนฺติ วุตฺตํ โหติฯ