[51] ตตฺถ นิวุตาติ โอวุฏา ปริโยนทฺธาฯ เย สีธาติ เย สุ อิธ, เอตฺถ จ สุ-อิติ นิปาตมตฺตํฯ ตณฺหํ ปริญฺญายาติ ตีหิ ปริญฺญาหิ ตณฺหํ ปริชานิตฺวาฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปุพฺเพ วุตฺตนยตฺตา ปากฏเมวฯ

[52] เอวํ ภควา อรหตฺตนิกูเฏเนว เทสนํ นิฏฺฐาเปสิ, เทสนาปริโยสาเน ปน นนฺโท ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทมาโน เอตาภินนฺทามีติ คาถมาหฯ อิธาปิ จ ปุพฺเพ วุตฺตสทิโส เอว ธมฺมาภิสมโย อโหสีติฯ

สทฺธมฺมปฺปชฺโชติกาย จูฬนิทฺเทส-อฏฺฐกถาย

นนฺทมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. เหมกมาณวสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

[53] อฏฺฐเม เหมกสุตฺเต – เย เม ปุพฺเพ วิยากํสูติ เย พาวริอาทโย ปุพฺเพ มยฺหํ สกํ ลทฺธิํ วิยากํสุฯ หุรํ โคตมสาสนาติ โคตมสาสนโต ปุพฺพตรํฯ สพฺพํ ตํ ตกฺกวฑฺฒนนฺติ สพฺพํ ตํ กามวิตกฺกาทิวฑฺฒนํฯ

เย จญฺเญ ตสฺส อาจริยาติ เย จ อญฺเญ ตสฺส พาวริยสฺส อาจาเร สิกฺขาปกา อาจริยาฯ เต สกํ ทิฏฺฐินฺติ เต อาจริยา อตฺตโน ทิฏฺฐิํฯ สกํ ขนฺตินฺติ อตฺตโน ขมนํฯ สกํ รุจินฺติ อตฺตโน โรจนํฯ วิตกฺกวฑฺฒนนฺติ กามวิตกฺกาทิวิตกฺกานํ อุปฺปาทนํ ปุนปฺปุนํ ปวตฺตนํฯ สงฺกปฺปวฑฺฒนนฺติ กามสงฺกปฺปาทีนํ วฑฺฒนํฯ อิมานิ ทฺเว ปทานิ สพฺพสงฺคาหิกวเสน วุตฺตานิฯ อิทานิ กามวิตกฺกาทิเก สรูปโต ทสฺเสตุํ ‘‘กามวิตกฺกวฑฺฒน’’นฺติอาทินา นเยน นววิตกฺเก ทสฺเสสิฯ

[54] ตณฺหานิคฺฆาตนนฺติ ตณฺหาวินาสนํฯ

[55-6] อถสฺส ภควา ตํ ธมฺมํ อาจิกฺขนฺโต ‘‘อิธา’’ติ คาถาทฺวยมาหฯ