เมนู

12. จูฬพฺยูหสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา

ทฺวาทสเม จูฬพฺยูหสุตฺตนิทฺเทเส สกํสกํทิฏฺฐิปริพฺพสานาติ อิทมฺปิ ตสฺมิํเยว มหาสมเย ‘‘สพฺเพปิเม ทิฏฺฐิคติกา ‘สาธุรูปามฺหา’ติ ภณนฺติ, กิํ นุ โข สาธุรูปาว อิเม อตฺตโน เอว ทิฏฺฐิยา ปติฏฺฐหนฺติ, อุทาหุ อญฺญมฺปิ ทิฏฺฐิํ คณฺหนฺตี’’ติ อุปฺปนฺนจิตฺตานํ เอกจฺจานํ เทวตานํ ตมตฺถํ ปกาเสตุํ ปุริมนเยเนว นิมฺมิตพุทฺเธน อตฺตานํ ปุจฺฉาเปตฺวา วุตฺตํฯ

[113] ตตฺถ อาทิโต ทฺเวปิ คาถา ปุจฺฉาคาถาเยวฯ ตาสุ สกํ สกํ ทิฏฺฐิปริพฺพสานาติ อตฺตโน อตฺตโน ทิฏฺฐิยา วสมานาฯ วิคฺคยฺห นานา กุสลา วทนฺตีติ ตํ ทิฏฺฐิํ พลวคฺคาหํ คเหตฺวา ‘‘ตตฺถ กุสลามฺหา’’ติ ปฏิชานมานา ปุถุ ปุถุ วทนฺติ, เอกํ น วทนฺติฯ โย เอวํ ชานาติ ส เวทิ ธมฺมํ, อิทํ ปฏิกฺโกสมเกวลี โสติ ตญฺจ ทิฏฺฐิํ สนฺธาย โย เอวํ ชานาติ, โส ธมฺมํ เวทิยิฯ อิทํ ปน ปฏิกฺโกสนฺโต หีโน โหตีติ จ วทนฺติฯ

นานา วทนฺตีติ นานาการณํ ภณนฺติฯ วิวิธํ วทนฺตีติ นานาวิธํ ภณนฺติฯ อญฺโญญฺญํ วทนฺตีติ เอกํ อวตฺวา อญฺญํ อญฺญํ คเหตฺวา วทนฺติฯ อเกวลี โสติ โย อกุสโล อยํฯ อสมตฺโตติ น ปริปูโรฯ อปริปุณฺโณติ น สมฺปุณฺโณฯ

[114] พาโลติ หีโนฯ อกฺกุสโลติ อวิทฺวาฯ

[115] อิทานิ ติสฺโส วิสฺสชฺชนคาถา โหนฺตีติฯ ตา ปุริมฑฺเฒน วุตฺตมตฺถํ ปจฺฉิมฑฺเฒน ปฏิพฺยูหิตฺวา ฐิตาฯ เตน พฺยูเหน อุตฺตรสุตฺตโต จ อปฺปกตฺตา อิทํ สุตฺตํ ‘‘จูฬพฺยูห’’นฺติ นามํ ลภิฯ ตตฺถ ปฐมคาถายํ ตาว ปรสฺส เจ ธมฺมนฺติ ปรสฺส ทิฏฺฐิํฯ สพฺเพวิเม พาลาติ เอวํ สนฺเต สพฺเพว อิเม พาลา โหนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ กิํการณา? สพฺเพวิเม ทิฏฺฐิปริพฺพสานาติฯ

[116] สนฺทิฏฺฐิยา เจว น วีวทาตา, สํสุทฺธปญฺญา กุสลา มุตีมาติ สกาย ทิฏฺฐิยา อนวีวทาตา อโวทาตา สํกิลิฏฺฐาว สมานา สํสุทฺธปญฺญา จ กุสลา จ มุติมนฺโต จ เต โหนฺติ เจฯ