มหาราชปพฺพวณฺณนา

โพธิสตฺโต จ มทฺที จ สมฺโมทมานา สกฺกทตฺติเย อสฺสเม วสิํสุฯ ชูชโกปิ กุมาเร คเหตฺวา สฏฺฐิโยชนมคฺคํ ปฏิปชฺชิฯ เทวตา กุมารานํ อารกฺขมกํสุฯ ชูชโกปิ สูริเย อตฺถงฺคเต กุมาเร คจฺเฉ พนฺธิตฺวา ภูมิยํ นิปชฺชาเปตฺวา สยํ จณฺฑวาฬมิคภเยน รุกฺขํ อารุยฺห วิฏปนฺตเร สยติฯ ตสฺมิํ ขเณ เอโก เทวปุตฺโต เวสฺสนฺตรวณฺเณน, เอกา เทวธีตา มทฺทิวณฺเณน อาคนฺตฺวา กุมาเร โมเจตฺวา หตฺถปาเท สมฺพาหิตฺวา นฺหาเปตฺวา มณฺเฑตฺวา ทิพฺพโภชนํ โภเชตฺวา ทิพฺพสยเน สยาเปตฺวา อรุณุคฺคมนกาเล พทฺธากาเรเนว นิปชฺชาเปตฺวา อนฺตรธายิฯ เอวํ เต เทวตาสงฺคเหน อโรคา หุตฺวา คจฺฉนฺติฯ ชูชโกปิ เทวตาธิคฺคหิโต หุตฺวา ‘‘กาลิงฺครฏฺฐํ คจฺฉามี’’ติ คจฺฉนฺโต อฑฺฒมาเสน เชตุตฺตรนครํ ปตฺโตฯ ตํ ทิวสํ ปจฺจูสกาเล สญฺชโย มหาราชา สุปินํ ปสฺสิฯ เอวรูโป สุปิโน อโหสิ – รญฺโญ มหาวินิจฺฉเย นิสินฺนสฺส เอโก ปุริโส กณฺโห ทฺเว ปทุมานิ อาหริตฺวา รญฺโญ หตฺเถ ฐเปสิฯ ราชา ตานิ ทฺวีสุ กณฺเณสุ ปิฬนฺธิฯ เตสํ เรณุ ภสฺสิตฺวา รญฺโญ อุเร ปตติฯ โส ปพุชฺฌิตฺวา ปาโตว พฺราหฺมเณ ปุจฺฉิฯ เต ‘‘จิรปวุตฺถา โว, เทว, พนฺธวา อาคมิสฺสนฺตี’’ติ พฺยากริํสุฯ โส ปาโตว สีสํ นฺหายิตฺวา นานคฺครสโภชนํ ภุญฺชิตฺวา อลงฺกริตฺวา วินิจฺฉเย นิสีทิฯ เทวตา พฺราหฺมณํ ทฺวีหิ กุมาเรหิ สทฺธิํ อาเนตฺวา ราชงฺคเณ ฐปยิํสุฯ ตสฺมิํ ขเณ ราชา มคฺคํ โอโลเกนฺโต กุมาเร ทิสฺวา อาห –

[2303]

‘‘กสฺเสตํ มุขมาภาติ, เหมํ-วุตฺตตฺตมคฺคินา;

นิกฺขํว ชาตรูปสฺส, อุกฺกามุขปหํสิตํฯ

[2304]

‘‘อุโภ สทิสปจฺจงฺคา, อุโภ สทิสลกฺขณา;

ชาลิสฺส สทิโส เอโก, เอกา กณฺหาชินา ยถาฯ

[2305]

‘‘สีหา พิลาว นิกฺขนฺตา, อุโภ สมฺปติรูปกา;

ชาตรูปมยาเยว, อิเม ทิสฺสนฺติ ทารกา’’ติฯ

ตตฺถ เหมํวุตฺตตฺตมคฺคินาติ เหมํ อิว อุตฺตตฺตํ อคฺคินาฯ สีหา พิลาว นิกฺขนฺตาติ กญฺจนคุหโต นิกฺขนฺตา สีหา วิยฯ

เอวํ ราชา ตีหิ คาถาหิ กุมาเร วณฺเณตฺวา เอกํ อมจฺจํ อาณาเปสิ ‘‘คจฺเฉตํ พฺราหฺมณํ ทารเกหิ สทฺธิํ อาเนหี’’ติฯ โส เวเคน คนฺตฺวา พฺราหฺมณํ อาเนสิฯ อถ ราชา พฺราหฺมณํ อาห –

[2306]

‘‘กุโต นุ ภวํ ภารทฺวาช, อิเม อาเนสิ ทารเก;

อชฺช รฏฺฐํ อนุปฺปตฺโต, กุหิํ คจฺฉสิ พฺราหฺมณา’’ติฯ