3. จูฬมาลุกฺยสุตฺตํ

[122] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข อายสฺมโต มาลุกฺยปุตฺตสฺส [มาลุงฺกฺยปุตฺตสฺส (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ – ‘‘ยานิมานิ ทิฏฺฐิคตานิ ภควตา อพฺยากตานิ ฐปิตานิ ปฏิกฺขิตฺตานิ – ‘สสฺสโต โลโก’ติปิ, ‘อสสฺสโต โลโก’ติปิ, ‘อนฺตวา โลโก’ติปิ, ‘อนนฺตวา โลโก’ติปิ, ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีร’นฺติปิ, ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีร’นฺติปิ, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิ, ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิ, ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิ, ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิ – ตานิ เม ภควา น พฺยากโรติฯ ยานิ เม ภควา น พฺยากโรติ ตํ เม น รุจฺจติ, ตํ เม นกฺขมติฯ โสหํ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตมตฺถํ ปุจฺฉิสฺสามิฯ สเจ เม ภควา พฺยากริสฺสติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา – เอวาหํ ภควติ พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามิ; โน เจ เม ภควา พฺยากริสฺสติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา – เอวาหํ สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺติสฺสามี’’ติฯ

[123] อถ โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต สายนฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ –

[124] ‘‘อิธ มยฺหํ, ภนฺเต, รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ – ยานิมานิ ทิฏฺฐิคตานิ ภควตา อพฺยากตานิ ฐปิตานิ ปฏิกฺขิตฺตานิ – ‘สสฺสโต โลโก’ติปิ, ‘อสสฺสโต โลโก’ติปิ…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิ – ตานิ เม ภควา น พฺยากโรติฯ ยานิ เม ภควา น พฺยากโรติ ตํ เม น รุจฺจติ, ตํ เม นกฺขมติฯ โสหํ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตมตฺถํ ปุจฺฉิสฺสามิฯ สเจ เม ภควา พฺยากริสฺสติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา, ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา – เอวาหํ ภควติ, พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามิฯ โน เจ เม ภควา พฺยากริสฺสติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา, ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา – เอวาหํ สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺติสฺสามีติฯ สเจ ภควา ชานาติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ, ‘สสฺสโต โลโก’ติ เม ภควา พฺยากโรตุ; สเจ ภควา ชานาติ – ‘อสสฺสโต โลโก’ติ, ‘อสสฺสโต โลโก’ติ เม ภควา พฺยากโรตุฯ โน เจ ภควา ชานาติ – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา, ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา, อชานโต โข ปน อปสฺสโต เอตเทว อุชุกํ โหติ ยทิทํ – ‘น ชานามิ, น ปสฺสามี’ติฯ สเจ ภควา ชานาติ – ‘อนฺตวา โลโก’ติ, ‘อนนฺตวา โลโก’ติ เม ภควา พฺยากโรตุ; สเจ ภควา ชานาติ – ‘อนนฺตวา โลโก’ติ, ‘อนนฺตวา โลโก’ติ เม ภควา พฺยากโรตุฯ