เมนู

[191] วิสงฺเกเตนาติ อิธาปิ กาลวิสงฺเกเตเนว อนาปตฺติ, ติตฺถวิสงฺเกเตน ปน นาวาวิสงฺเกเตน วา คจฺฉนฺตสฺส อาปตฺติเยวฯ เสสํ ปฐมสิกฺขาปทสทิสเมว สทฺธิํ สมุฏฺฐานาทีหีติฯ

นาวาภิรุหนสิกฺขาปทํ อฏฺฐมํฯ

9. ปริปาจิตสิกฺขาปทวณฺณนา

[192] นวมสิกฺขาปเท มหานาเค ติฏฺฐมาเนติ ภุมฺมตฺเถ อุปโยควจนํ, มหานาเคสุ ติฏฺฐมาเนสูติ อตฺโถฯ อถ วา มหานาเค ติฏฺฐมาเน ‘‘อทิสฺวา’’ติ อยเมตฺถ ปาฐเสโส ทฏฺฐพฺโพฯ อิตรถา หิ อตฺโถ น ยุชฺชติฯ อนฺตรากถาติ อวสานํ อปฺปตฺวา อารมฺภสฺส จ อวสานสฺส จ เวมชฺฌฏฺฐานํ ปตฺตกถาฯ วิปฺปกตาติ กยิรมานา โหติฯ สจฺจํ มหานาคา โข ตยา คหปตีติ อทฺธจฺฉิเกน โอโลกยมานา เถเร ปวิสนฺเต ทิสฺวา เตหิ สุตภาวํ ญตฺวา เอวมาหฯ

[194] ภิกฺขุนิปริปาจิตนฺติ ภิกฺขุนิยา ปริปาจิตํ, คุณปฺปกาสเนน นิปฺผาทิตํ; ลทฺธพฺพํ กตนฺติ อตฺโถฯ ปทภาชเน ปนสฺส ภิกฺขุนิญฺจ ตสฺสา ปริปาจนาการญฺจ ทสฺเสตุํ ‘‘ภิกฺขุนี นาม อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนา, ปริปาเจติ นาม ปุพฺเพ อทาตุกามาน’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภาติ เอตฺถ ปุพฺเพติ ปฐมํฯ สมารมฺโภติ สมารทฺธํ วุจฺจติ, ปฏิยาทิตสฺเสตํ อธิวจนํฯ คิหีนํ สมารมฺโภ คิหิสมารมฺโภฯ ภิกฺขุนิยา ปริปาจนโต ปฐมเมว ยํ คิหีนํ ปฏิยาทิตํ ภตฺตํ, ตโต อญฺญตฺร ตํ ปิณฺฑปาตํ ฐเปตฺวา อญฺญํ ภุญฺชนฺตสฺส อาปตฺติ, ตํ ปน ภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ ปทภาชเน ปน ยสฺมา ญาตกปวาริเตหิ ภิกฺขุสฺสตฺถาย อสมารทฺโธปิ ปิณฺฑปาโต อตฺถโต สมารทฺโธว โหติ, ยถาสุขํ อาหราเปตพฺพโต, ตสฺมา พฺยญฺชนํ อนาทิยิตฺวา อตฺถเมว ทสฺเสตุํ ‘‘คิหิสมารมฺโภ นาม ญาตกา วา โหนฺติ ปวาริตา วา’’ติ วุตฺตํฯ

[195] ปกติปฏิยตฺตนฺติ ปกติยา ตสฺเสว ภิกฺขุโน อตฺถาย ปฏิยาทิตํ โหติ ‘‘เถรสฺส ทสฺสามา’’ติฯ มหาปจฺจริยํ ปน ‘‘ตสฺส อญฺญสฺสา’’ติ อวตฺวา ‘‘ภิกฺขูนํ ทสฺสามาติ ปฏิยตฺตํ โหตี’’ติ อวิเสเสน วุตฺตํฯ

[197] ปญฺจ โภชนานิ ฐเปตฺวา สพฺพตฺถ อนาปตฺตีติ ยาคุขชฺชกผลาผเล สพฺพตฺถ ภิกฺขุนิปริปาจิเตปิ อนาปตฺติฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ – กายจิตฺตโต สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ปริปาจิตสิกฺขาปทํ นวมํฯ

10. รโหนิสชฺชสิกฺขาปทวณฺณนา

[198] ทสมสิกฺขาปเท – สพฺโพ ปาฬิอตฺโถ จ วินิจฺฉโย จ ทุติยอนิยเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ อิทญฺหิ สิกฺขาปทํ ทุติยานิยเตน จ อุปริ อุปนนฺธสฺส จตุตฺถสิกฺขาปเทน จ สทฺธิํ เอกปริจฺเฉทํ, อฏฺฐุปฺปตฺติวเสน ปน วิสุํ ปญฺญตฺตนฺติฯ

รโหนิสชฺชสิกฺขาปทํ ทสมํฯ

สมตฺโต วณฺณนากฺกเมน ภิกฺขุนิวคฺโค ตติโยฯ

4. โภชนวคฺโค