8. ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทวณฺณนา

[368-9] อฏฺฐเม – นวํ ปน ภิกฺขุนา จีวรลาเภนาติ เอตฺถ อลภีติ ลโภ; ลโภเยว ลาโภฯ กิํ อลภิ? จีวรํฯ กีทิสํ? นวํฯ อิติ ‘‘นวจีวรลาเภนา’’ติ วตฺตพฺเพ อนุนาสิกโลปํ อกตฺวา ‘‘นวจีวรลาเภนา’’ติ วุตฺตํ; ปฏิลทฺธนวจีวเรนาติ อตฺโถฯ มชฺเฌ ฐิตปททฺวเย ปนาติ นิปาโตฯ ภิกฺขุนาติ เยน ลทฺธํ ตสฺส นิทสฺสนํฯ ปทภาชเน ปน พฺยญฺชนํ อนาทิยิตฺวา ยํ ลทฺธํ ตํ ทสฺเสตุํ ‘‘จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวราน’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ จีวรนฺติ เอตฺถ ยํ นิวาเสตุํ วา ปารุปิตุํ วา สกฺกา โหติ, ตเทว เวทิตพฺพํฯ เตเนว ‘‘วิกปฺปนุปคปจฺฉิม’’นฺติ น วุตฺตํฯ กํสนีลนฺติ จมฺมการนีลํฯ มหาปจฺจริยํ ปน ‘‘อโยมลํ โลหมลํ เอตํ กํสนีลํ นามา’’ติ วุตฺตํฯ ปลาสนีลนฺติ โย โกจิ นีลวณฺโณ ปณฺณรโสฯ ทุพฺพณฺณกรณํ อาทาตพฺพนฺติ เอตํ กปฺปพินฺทุํ สนฺธาย วุตฺตํ; น นีลาทีหิ สกลจีวรสฺส ทุพฺพณฺณกรณํฯ ตญฺจ ปน กปฺปํ อาทิยนฺเตน จีวรํ รชิตฺวา จตูสุ วา โกเณสุ ตีสุ วา ทฺวีสุ วา เอกสฺมิํ วา โกเณ โมรสฺส อกฺขิมณฺฑลมตฺตํ วา มงฺกุลปิฏฺฐิมตฺตํ วา อาทาตพฺพํฯ มหาปจฺจริยํ ‘‘ปตฺเต วา คณฺฐิยํ วา น วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํฯ มหาอฏฺฐกถายํ ปน ‘‘วฏฺฏติเยวา’’ติ วุตฺตํฯ ปาฬิกปฺปกณฺณิกกปฺปาทโย ปน สพฺพตฺถ ปฏิสิทฺธา, ตสฺมา ฐเปตฺวา เอกํ วฏฺฏพินฺทุํ อญฺเญน เกนจิปิ วิกาเรน กปฺโป น กาตพฺโพฯ

[371] อคฺคเฬติอาทีสุ เอตานิ อคฺคฬาทีนิ กปฺปกตจีวเร ปจฺฉา อาโรเปตฺวา กปฺปกรณกิจฺจํ นตฺถิฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ – กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ; กายกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทํ อฏฺฐมํฯ

9. วิกปฺปนสิกฺขาปทวณฺณนา

[374] นวเม – ตสฺส วา อทินฺนนฺติ จีวรสามิกสฺส ‘‘ปริภุญฺช วา วิสฺสชฺเชหิ วา ยถาปจฺจยํ วา กโรหี’’ติ เอวํ วตฺวา อทินฺนํฯ ตสฺส วา อวิสฺสสนฺโตติ เยน วินยกมฺมํ กตํ, ตสฺส อวิสฺสาเสน วาฯ เตน ปน ทินฺนํ วา ตสฺส วิสฺสาเสน วา ปริภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺติฯ เสสเมตฺถ ติํสกวณฺณนายํ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวาติฯ กถินสมุฏฺฐานํ – กายวาจโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

วิกปฺปนสิกฺขาปทํ นวมํฯ

10. จีวราปนิธานสิกฺขาปทวณฺณนา

[377-81] ทสเม – อปนิเธนฺตีติ อปเนตฺวา นิเธนฺติฯ หสาเปกฺโขติ หสาธิปฺปาโยฯ อญฺญํ ปริกฺขารนฺติ ปาฬิยา อนาคตํ ปตฺตตฺถวิกาทิํฯ ธมฺมิํ กถํ กตฺวาติ ‘‘สมเณน นาม อนิหิตปริกฺขาเรน ภวิตุํ น วฏฺฏตี’’ติ เอวํ ธมฺมกถํ กเถตฺวา ทสฺสามีติ นิกฺขิปโต อนาปตฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

จีวราปนิธานสิกฺขาปทํ ทสมํฯ

สมตฺโต วณฺณนากฺกเมน สุราปานวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

7. สปฺปาณกวคฺโค

1. สญฺจิจฺจปาณสิกฺขาปทวณฺณนา

[382] สปฺปาณกวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท – อิสฺสาโส โหตีติ คิหิกาเล ธนุคฺคหาจริโย โหติฯ ชีวิตา โวโรปิตาติ ชีวิตา วิโยชิตาฯ

สิกฺขาปเทปิ โวโรเปยฺยาติ วิโยเชยฺยฯ