เมนู

อิติ อิมินา จ วิตกฺเกน อิมินา จ วิจาเรน อุเปโต โหติ…เป.… สมนฺนาคโตฯ เตน วุจฺจติ ‘‘สวิตกฺกํ สวิจาร’’นฺติฯ

[566] ‘‘วิเวกช’’นฺติ วิตกฺโก, วิจาโร, ปีติ, สุขํ, จิตฺตสฺเสกคฺคตา – เต อิมสฺมิํ วิเวเก ชาตา โหนฺติ สญฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตาฯ เตน วุจฺจติ ‘‘วิเวกช’’นฺติฯ

[567] ‘‘ปีติสุข’’นฺติ อตฺถิ ปีติ, อตฺถิ สุขํฯ

ตตฺถ กตมา ปีติ? ยา ปีติ ปาโมชฺชํ อาโมทนา ปโมทนา หาโส ปหาโส วิตฺติ โอทคฺยํ อตฺตมนตา จิตฺตสฺส – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปีติ’’ฯ

ตตฺถ กตมํ สุขํ? ยํ เจตสิกํ สาตํ เจตสิกํ สุขํ เจโตสมฺผสฺสชํ สาตํ สุขํ เวทยิตํ เจโตสมฺผสฺสชา สาตา สุขา เวทนา – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุขํ’’ฯ อิทํ สุขํ อิมาย ปีติยา สหคตํ โหติ สหชาตํ สํสฏฺฐํ สมฺปยุตฺตํฯ เตน วุจฺจติ ‘‘ปีติสุข’’นฺติฯ

[568] ‘‘ปฐม’’นฺติ คณนานุปุพฺพตา [คณนานุปุพฺพโต (สฺยา.) เอวมุปริปิ] ปฐมํฯ อิทํ ปฐมํ สมาปชฺชตีติ ปฐมํฯ

[569] ‘‘ฌาน’’นฺติ วิตกฺโก, วิจาโร, ปีติ, สุขํ, จิตฺตสฺเสกคฺคตาฯ

[570] ‘‘อุปสมฺปชฺชา’’ติ โย ปฐมสฺส ฌานสฺส ลาโภ ปฏิลาโภ ปตฺติ สมฺปตฺติ ผุสนา สจฺฉิกิริยา อุปสมฺปทาฯ

[571] ‘‘วิหรตี’’ติ …เป.… เตน วุจฺจติ ‘‘วิหรตี’’ติฯ

[572] ‘‘วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา’’ติ, อตฺถิ วิตกฺโก, อตฺถิ วิจาโรฯ

ตตฺถ กตโม วิตกฺโก? โย ตกฺโก วิตกฺโก…เป.… สมฺมาสงฺกปฺโป – อยํ วุจฺจติ ‘‘วิตกฺโก’’ฯ

ตตฺถ กตโม วิจาโร? โย จาโร วิจาโร อนุวิจาโร อุปวิจาโร จิตฺตสฺส อนุสนฺธนตา อนุเปกฺขนตา – อยํ วุจฺจติ ‘‘วิจาโร’’ฯ