เมนู

ตํ กิสฺส เหตุ ? อโตหยํ [อิโตปายํ (ก.)], พฺราหฺมณ, อาหุโต สมฺภูโต, ตสฺมายํ อาหุเนยฺยคฺคิ สกฺกตฺวา ครุํ กตฺวา มาเนตฺวา ปูเชตฺวา สมฺมา สุขํ ปริหาตพฺโพฯ

‘‘กตโม จ, พฺราหฺมณ, คหปตคฺคิ? อิธ, พฺราหฺมณ, ยสฺส เต โหนฺติ ปุตฺตาติ วา ทาราติ วา ทาสาติ วา เปสฺสาติ วา กมฺมกราติ วา, อยํ วุจฺจติ, พฺราหฺมณ , คหปตคฺคิฯ ตสฺมายํ คหปตคฺคิ สกฺกตฺวา ครุํ กตฺวา มาเนตฺวา ปูเชตฺวา สมฺมา สุขํ ปริหาตพฺโพฯ

‘‘กตโม จ, พฺราหฺมณ, ทกฺขิเณยฺยคฺคิ? อิธ, พฺราหฺมณ, เย เต สมณพฺราหฺมณา ปรปฺปวาทา ปฏิวิรตา ขนฺติโสรจฺเจ นิวิฏฺฐา เอกมตฺตานํ ทเมนฺติ, เอกมตฺตานํ สเมนฺติ, เอกมตฺตานํ ปรินิพฺพาเปนฺติ, อยํ วุจฺจติ, พฺราหฺมณ, ทกฺขิเณยฺยคฺคิฯ ตสฺมายํ ทกฺขิเณยฺยคฺคิ สกฺกตฺวา ครุํ กตฺวา มาเนตฺวา ปูเชตฺวา สมฺมา สุขํ ปริหาตพฺโพฯ อิเม โข, พฺราหฺมณ, ตโย อคฺคี สกฺกตฺวา ครุํ กตฺวา มาเนตฺวา ปูเชตฺวา สมฺมา สุขํ ปริหาตพฺพาฯ

‘‘อยํ โข ปน, พฺราหฺมณ, กฏฺฐคฺคิ กาเลน กาลํ อุชฺชเลตพฺโพ, กาเลน กาลํ อชฺฌุเปกฺขิตพฺโพ, กาเลน กาลํ นิพฺพาเปตพฺโพ, กาเลน กาลํ นิกฺขิปิตพฺโพ’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต อุคฺคตสรีโร พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม; อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม…เป.… อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คตนฺติฯ เอสาหํ, โภ โคตม, ปญฺจ อุสภสตานิ มุญฺจามิ ชีวิตํ เทมิ, ปญฺจ วจฺฉตรสตานิ มุญฺจามิ ชีวิตํ เทมิ, ปญฺจ วจฺฉตริสตานิ มุญฺจามิ ชีวิตํ เทมิ, ปญฺจ อชสตานิ มุญฺจามิ ชีวิตํ เทมิ, ปญฺจ อุรพฺภสตานิ มุญฺจามิ ชีวิตํ เทมิฯ หริตานิ เจว ติณานิ ขาทนฺตุ, สีตานิ จ ปานียานิ ปิวนฺตุ, สีโต จ เนสํ วาโต อุปวายต’’นฺติ [อุปวายตูติ (ก.)]ฯ จตุตฺถํฯ

5. ปฐมสญฺญาสุตฺตํ

[48] ‘‘สตฺติมา, ภิกฺขเว, สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานาฯ

‘‘กตมา สตฺต? อสุภสญฺญา , มรณสญฺญา, อาหาเร ปฏิกูลสญฺญา, สพฺพโลเก อนภิรตสญฺญา, อนิจฺจสญฺญา, อนิจฺเจ ทุกฺขสญฺญา, ทุกฺเข อนตฺตสญฺญาฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, สตฺต สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ทุติยสญฺญาสุตฺตํ

[49] ‘‘สตฺติมา, ภิกฺขเว, สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานาฯ กตมา สตฺต? อสุภสญฺญา, มรณสญฺญา, อาหาเร ปฏิกูลสญฺญา, สพฺพโลเก อนภิรตสญฺญา, อนิจฺจสญฺญา, อนิจฺเจ ทุกฺขสญฺญา, ทุกฺเข อนตฺตสญฺญาฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, สตฺต สญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานาติฯ

‘‘‘อสุภสญฺญา , ภิกฺขเว, ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’ติฯ อิติ โข ปเนตํ วุตฺตํฯ กิญฺเจตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ? อสุภสญฺญาปริจิเตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน เจตสา พหุลํ วิหรโต เมถุนธมฺมสมาปตฺติยา จิตฺตํ ปติลียติ ปติกุฏติ ปติวตฺตติ, น สมฺปสาริยติ อุเปกฺขา วา ปาฏิกุลฺยตา วา สณฺฐาติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, กุกฺกุฏปตฺตํ วา นฺหารุททฺทุลํ วา อคฺคิมฺหิ ปกฺขิตฺตํ ปติลียติ ปติกุฏติ ปติวตฺตติ, น สมฺปสาริยติฯ เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อสุภสญฺญาปริจิเตน เจตสา พหุลํ วิหรโต เมถุนธมฺมสมาปตฺติยา จิตฺตํ ปติลียติ ปติกุฏติ ปติวตฺตติ, น สมฺปสาริยติ อุเปกฺขา วา ปาฏิกุลฺยตา วา สณฺฐาติฯ

‘‘สเจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อสุภสญฺญาปริจิเตน เจตสา พหุลํ วิหรโต เมถุนธมฺมสมาปตฺติยา จิตฺตํ อนุสนฺทหติ [อนุสณฺฐาติ (สี.)] อปฺปฏิกุลฺยตา สณฺฐาติ; เวทิตพฺพเมตํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ‘อภาวิตา เม อสุภสญฺญา, นตฺถิ เม ปุพฺเพนาปรํ วิเสโส, อปฺปตฺตํ เม ภาวนาพล’นฺติฯ อิติห ตตฺถ สมฺปชาโน โหติฯ