เย จญฺเญ ภิกฺขู น กลฺยาณมิตฺตา เต จ กลฺยาณมิตฺตตาย สมาทเปติ ฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู กลฺยาณมิตฺตา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนาติฯ อิมสฺส โข อหํ, ภนฺเต, ภควตา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามี’’ติฯ

‘‘สาธุ สาธุ, สาริปุตฺต! สาธุ โข ตฺวํ, สาริปุตฺต, อิมสฺส มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสิฯ อิธ, สาริปุตฺต, ภิกฺขุ อตฺตนา จ สตฺถุคารโว โหติ, สตฺถุคารวตาย จ วณฺณวาทีฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู น สตฺถุคารวา เต จ สตฺถุคารวตาย สมาทเปติ ฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู สตฺถุคารวา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนฯ อตฺตนา จ ธมฺมคารโว โหติ…เป.… สงฺฆคารโว โหติ… สิกฺขาคารโว โหติ… สมาธิคารโว โหติ… สุวโจ โหติ… กลฺยาณมิตฺโต โหติ, กลฺยาณมิตฺตตาย จ วณฺณวาทีฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู น กลฺยาณมิตฺตา เต จ กลฺยาณมิตฺตตาย สมาทเปติฯ เย จญฺเญ ภิกฺขู กลฺยาณมิตฺตา เตสญฺจ วณฺณํ ภณติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนาติฯ อิมสฺส โข, สาริปุตฺต, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. ปฐมมิตฺตสุตฺตํ

[36] ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคโต มิตฺโต เสวิตพฺโพฯ กตเมหิ สตฺตหิ? ทุทฺททํ ททาติ, ทุกฺกรํ กโรติ, ทุกฺขมํ ขมติ, คุยฺหมสฺส [คุยฺหสฺส (ก.)] อาวิ กโรติ, คุยฺหมสฺส [คุยฺหํ อสฺส (สี.), คุยฺหสฺส (ก.)] ปริคุหติ [ปริคูหติ (สี. สฺยา.), ปริคุยฺหติ (ก.)], อาปทาสุ น ชหติ, ขีเณน [ขีเณ (ก.)] นาติมญฺญติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ องฺเคหิ สมนฺนาคโต มิตฺโต เสวิตพฺโพ’’ติ ฯ

‘‘ทุทฺททํ ททาติ มิตฺโต, ทุกฺกรญฺจาปิ กุพฺพติ;

อโถปิสฺส ทุรุตฺตานิ, ขมติ ทุกฺขมานิ จ [ทุกฺขมานิปิ (สี. สฺยา.)]ฯ

‘‘คุยฺหญฺจ ตสฺส [คุยฺหมสฺส จ (สฺยา.)] อกฺขาติ, คุยฺหสฺส ปริคูหติ;

อาปทาสุ น ชหาติ, ขีเณน นาติมญฺญติฯ

‘‘ยมฺหิ เอตานิ ฐานานิ, สํวิชฺชนฺตีธ [สํวิชฺชนฺติ จ (ก.)] ปุคฺคเล;

โส มิตฺโต มิตฺตกาเมน, ภชิตพฺโพ ตถาวิโธ’’ติฯ ปญฺจมํ;

6. ทุติยมิตฺตสุตฺตํ

[37] ‘‘สตฺตหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ มิตฺโต เสวิตพฺโพ ภชิตพฺโพ ปยิรุปาสิตพฺโพ อปิ ปนุชฺชมาเนนปิ [ปณุชฺชมาเนนปิ (สี.)]ฯ กตเมหิ สตฺตหิ? ปิโย จ โหติ มนาโป จ ครุ จ ภาวนีโย จ วตฺตา จ วจนกฺขโม จ คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา โหติ, โน จ อฏฺฐาเน นิโยเชติ ฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ มิตฺโต เสวิตพฺโพ ภชิตพฺโพ ปยิรุปาสิตพฺโพ อปิ ปนุชฺชมาเนนปี’’ติฯ

‘‘ปิโย ครุ ภาวนีโย, วตฺตา จ วจนกฺขโม;

คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา, โน จฏฺฐาเน นิโยชโก [นิโยชเย (สี. สฺยา.)]ฯ

‘‘ยมฺหิ เอตานิ ฐานานิ, สํวิชฺชนฺตีธ ปุคฺคเล;

โส มิตฺโต มิตฺตกาเมน, อตฺถกามานุกมฺปโต;

อปิ นาสิยมาเนน, ภชิตพฺโพ ตถาวิโธ’’ติฯ ฉฏฺฐํ;

7. ปฐมปฏิสมฺภิทาสุตฺตํ

[38] ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ นจิรสฺเสว จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺยฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิทํ เม เจตโส ลีนตฺต’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; อชฺฌตฺตํ สํขิตฺตํ วา จิตฺตํ ‘อชฺฌตฺตํ เม สํขิตฺตํ จิตฺต’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; พหิทฺธา วิกฺขิตฺตํ วา จิตฺตํ ‘พหิทฺธา เม วิกฺขิตฺตํ จิตฺต’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ตสฺส วิทิตา เวทนา อุปฺปชฺชนฺติ, วิทิตา อุปฏฺฐหนฺติ, วิทิตา อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติ; วิทิตา สญฺญา อุปฺปชฺชนฺติ, วิทิตา อุปฏฺฐหนฺติ, วิทิตา อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติ; วิทิตา วิตกฺกา อุปฺปชฺชนฺติ, วิทิตา อุปฏฺฐหนฺติ, วิทิตา อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติ; สปฺปายาสปฺปาเยสุ โข ปนสฺส ธมฺเมสุ หีนปฺปณีเตสุ กณฺหสุกฺกสปฺปติภาเคสุ นิมิตฺตํ สุคฺคหิตํ โหติ สุมนสิกตํ สูปธาริตํ สุปฺปฏิวิทฺธํ ปญฺญายฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ นจิรสฺเสว จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺยา’’ติฯ สตฺตมํฯ