เมนู

7. ทุกฺขานุปสฺสีสุตฺตํ

[17] สตฺติเม , ภิกฺขเว, ปุคฺคลา อาหุเนยฺยา…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสฯ กตเม สตฺต? อิธ, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ปุคฺคโล สพฺพสงฺขาเรสุ ทุกฺขานุปสฺสี วิหรติ…เป.…ฯ สตฺตมํฯ

8. อนตฺตานุปสฺสีสุตฺตํ

[18] สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อนตฺตานุปสฺสี วิหรติ…เป.…ฯ อฏฺฐมํฯ

9. นิพฺพานสุตฺตํ

[19] [กถา. 547-548] ‘‘นิพฺพาเน สุขานุปสฺสี วิหรติ สุขสญฺญี สุขปฏิสํเวที สตตํ สมิตํ อพฺโพกิณฺณํ เจตสา อธิมุจฺจมาโน ปญฺญาย ปริโยคาหมาโนฯ โส อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อยํ ภิกฺขเว, ปฐโม ปุคฺคโล อาหุเนยฺโย…เป.… ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล นิพฺพาเน สุขานุปสฺสี วิหรติ สุขสญฺญี สุขปฏิสํเวที สตตํ สมิตํ อพฺโพกิณฺณํ เจตสา อธิมุจฺจมาโน ปญฺญาย ปริโยคาหมาโนฯ ตสฺส อปุพฺพํ อจริมํ อาสวปริยาทานญฺจ โหติ ชีวิตปริยาทานญฺจฯ อยํ, ภิกฺขเว, ทุติโย ปุคฺคโล อาหุเนยฺโย…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล นิพฺพาเน สุขานุปสฺสี วิหรติ สุขสญฺญี สุขปฏิสํเวที สตตํ สมิตํ อพฺโพกิณฺณํ เจตสา อธิมุจฺจมาโน ปญฺญาย ปริโยคาหมาโนฯ โส ปญฺจนฺนํ โอรมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ ปริกฺขยา อนฺตราปรินิพฺพายี โหติ…เป.… อุปหจฺจปรินิพฺพายี โหติ…เป.… อสงฺขารปรินิพฺพายี โหติ…เป.… สสงฺขารปรินิพฺพายี โหติ…เป.… อุทฺธํโสโต โหติ อกนิฏฺฐคามีฯ อยํ, ภิกฺขเว, สตฺตโม ปุคฺคโล อาหุเนยฺโย…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส ฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, สตฺต ปุคฺคลา อาหุเนยฺยา…เป.… อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสา’’ติฯ นวมํฯ

10. นิทฺทสวตฺถุสุตฺตํ

[20] ‘‘สตฺติมานิ , ภิกฺขเว, นิทฺทสวตฺถูนิฯ กตมานิ สตฺต? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สิกฺขาสมาทาเน ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ สิกฺขาสมาทาเน อวิคตเปโม [อธิคตเปโม (สฺยา.) อ. นิ. 7.42; ที. นิ. 3.331], ธมฺมนิสนฺติยา ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ ธมฺมนิสนฺติยา อวิคตเปโม, อิจฺฉาวินเย ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ อิจฺฉาวินเย อวิคตเปโม, ปฏิสลฺลาเน ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ ปฏิสลฺลาเน อวิคตเปโม, วีริยารมฺเภ [วีริยารพฺเภ (ก.)] ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ วีริยารมฺเภ อวิคตเปโม, สติเนปกฺเก ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ สติเนปกฺเก อวิคตเปโม, ทิฏฺฐิปฏิเวเธ ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อายติญฺจ ทิฏฺฐิปฏิเวเธ อวิคตเปโมฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, สตฺต นิทฺทสวตฺถูนี’’ติฯ ทสมํฯ

อนุสยวคฺโค ทุติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ทุเว อนุสยา กุลํ, ปุคฺคลํ อุทกูปมํ;

อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา จ, นิพฺพานํ นิทฺทสวตฺถุ จาติฯ

3. วชฺชิสตฺตกวคฺโค

1. สารนฺททสุตฺตํ

[21] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา เวสาลิยํ วิหรติ สารนฺทเท เจติเยฯ อถ โข สมฺพหุลา ลิจฺฉวี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺเน โข เต ลิจฺฉวี ภควา เอตทโวจ – ‘‘สตฺต โว, ลิจฺฉวี, อปริหานิเย [อปริหานีเย (ก.)] ธมฺเม เทเสสฺสามิฯ ตํ สุณาถ, สาธุกํ มนสิ กโรถ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข เต ลิจฺฉวี ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –